Làn da mịn màng, mềm mại của trẻ sơ sinh chính là mối quan tâm hàng đầu của cha mẹ. Thế nhưng, không ít cha mẹ hoang mang khi da trẻ sơ sinh bị sần, thô ráp, nổi hạt li ti khiến bé ngứa ngáy, khó chịu. Tình trạng này tưởng chừng đơn giản nhưng lại có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn. Vậy làm sao để nhận biết, xử lý và phòng ngừa đúng cách? Cùng Hana HP Group tìm hiểu ngay trong bài viết này.

Da trẻ sơ sinh bị sần là sao?

Da trẻ sơ sinh thường mềm mịn nhưng khi bị sần, sờ vào sẽ cảm thấy nhô lên, gồ ghề, đôi khi còn thô ráp và khô. Một số vùng da có thể bong tróc vảy nhỏ, nhất là ở những bé có làn da khô bẩm sinh hoặc đang gặp phải các tình trạng viêm nhẹ.

Nhìn bằng mắt thường

Khi nhìn vào, bạn có thể dễ dàng nhận ra các nốt sần li ti, riêng rẽ hoặc kết tụ thành từng mảng nhỏ. Màu sắc của vùng da sần cũng khá đa dạng:

• Da màu đỏ, hồng: Dấu hiệu viêm nhẹ, có thể do rôm sảy, chàm sữa, kích ứng sữa tắm.
• Da màu xám hoặc sẫm màu: Cần cảnh giác với bệnh lý da mạn tính.
• Da màu trắng, vàng nhạt: Thường là mụn sữa hoặc bít tắc lỗ chân lông.

Các vùng da hay bị sần thường là nơi dễ đổ mồ hôi, cọ xát hoặc bị tỳ đè như má, cằm, trán, hoặc những vùng nếp gấp như cổ, háng, nách.

Triệu chứng khác

Khi da trẻ sơ sinh bị sần, bé có thể ngứa, gãi liên tục, quấy khóc nhiều hoặc tỏ ra khó chịu khi mặc đồ. Một số trường hợp nặng hơn, da bé có thể nứt nẻ, rỉ dịch, đóng vảy tiết, đây là các dấu hiệu khi vết sần bị viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng da. Nếu bạn thấy bé sốt, biếng ăn kèm theo tình trạng da sần thì nên đưa đi khám càng sớm càng tốt.

Da trẻ bị sần là do đâu?

Làn da của trẻ sơ sinh vốn mong manh và cực kỳ nhạy cảm. Chỉ một chút thay đổi về môi trường, thời tiết hay tiếp xúc bên ngoài cũng có thể khiến da bé “lên tiếng” và biểu hiện thường gặp nhất chính là bị sần sùi.

Vậy tại sao da bé lại bị sần? Có phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm? Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến mà cha mẹ cần nắm rõ:

Da thiếu ẩm

Da trẻ sơ sinh rất mỏng manh và dễ mất nước, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Khi cha mẹ cho bé tắm quá nhiều, sử dụng nước quá nóng hoặc các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp có thể làm mất đi độ ẩm tự nhiên của da bé, dẫn đến tình trạng khô và sần. Bên cạnh đó, khí hậu khô hanh, lạnh giá cũng có thể khiến da bé bị khô và sần hơn.

Mụn sữa

Đây là nguyên nhân phổ biến khiến da trẻ bị sần trong tháng đầu sau sinh. Mụn sữa (hay mụn thịt) là những nốt nhỏ li ti, màu trắng hoặc vàng nhạt, thường tập trung quanh má, mũi, cằm.

Mụn sữa thường không ngứa, không đau và không cần điều trị, sẽ tự biến mất trong vài tuần đến vài tháng. Chỉ cần giữ da bé sạch sẽ và đặc biệt không được nặn mụn.

Mụn trứng cá sơ sinh

Mụn trứng cá cũng có thể xuất hiện ở trẻ sơ sinh, thường thấy trong 6 tuần đầu sau sinh, do ảnh hưởng từ hormone của mẹ truyền sang bé.

Da bé lúc này có thể sần sùi, đỏ nhẹ, nổi mụn đầu trắng hoặc viêm nhẹ ở má, mũi, cằm. Dù trông hơi ghê nhưng mụn trứng cá sơ sinh thường không cần can thiệp y tế trừ khi có dấu hiệu nhiễm trùng.

Mụn nhọt

Nếu da bé xuất hiện nốt sần đỏ, mềm, sưng to dần và có mủ, kèm theo đau, sốt hoặc quấy khóc, đó có thể là mụn nhọt do tụ cầu hoặc liên cầu khuẩn.

Đây là tình trạng cần được bác sĩ theo dõi, đặc biệt khi mụn to, không xẹp sau 2 ngày hoặc lan rộng. Tuyệt đối không tự ý nặn nhọt cho bé, vì có thể gây nhiễm trùng nặng hơn.

Mụn cóc

Mụn cóc do virus HPV gây ra, thường là nốt sần thô ráp, không ngứa và có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể bé. Mụn cóc có thể tự biến mất trong vòng 1 – 2 năm, nhưng nếu cha mẹ lo lắng, có thể đưa bé đi khám để được tư vấn kỹ hơn.

Ban đỏ nhiễm độc

Nghe tên có vẻ nguy hiểm nhưng ban đỏ nhiễm độc cũng là loại lành tính, có thể tự lành. Ban đỏ nhiễm độc là phát ban thường gặp trong vài ngày đầu sau sinh, gây nốt đỏ, mụn nhỏ ở mặt, ngực, tay chân. Tình trạng này không cần điều trị, không để lại sẹo và có thể tự lành sau khoảng 1 tuần.

Chàm sữa (lác sữa)

Đây là một dạng viêm da dị ứng mãn tính, thường xuất hiện ở trẻ dưới 1 tuổi. Bé có thể bị da đỏ, sần sùi, mụn nước nhỏ, sau đó tróc vảy, nứt nẻ ở má, cằm, tay chân.

Chàm sữa gây ngứa, khiến bé quấy khóc, bú kém, dễ mệt mỏi. Bệnh dễ tái phát khi thời tiết thay đổi hoặc ăn uống không phù hợp. Điều trị cần kết hợp giữa dưỡng ẩm, hạn chế kích ứng và theo dõi sát.

Rôm sảy

Trời nóng, bé đổ mồ hôi nhiều mà tuyến mồ hôi chưa phát triển đầy đủ, dễ khiến rôm sảy xuất hiện. Dấu hiệu gồm các nốt sần nhỏ màu hồng, có thể ngứa, chủ yếu ở cổ, ngực, lưng, nách, háng.

Để phòng ngừa hoặc cải thiện tình trạng này, cha mẹ nên cho bé mặc đồ mát mẻ, thoáng khí, tránh bôi kem dày làm bí da và giữ cho da bé luôn khô ráo, sạch sẽ.

Bệnh ghẻ

Ghẻ do ký sinh trùng gây nên, thường khiến da bé sần sùi, nổi mẩn ngứa dữ dội, nhất là ban đêm, kèm theo các luống ghẻ ngoằn ngoèo và mụn nước. Nếu cha mẹ nghi ngờ da trẻ sơ sinh bị sần do ghẻ, cần đưa bé đi khám sớm để được điều trị đúng cách và tránh lây lan.

Phòng ngừa các bệnh về sần da ở trẻ

Da trẻ sơ sinh rất nhạy cảm nên chỉ cần thay đổi nhỏ từ thời tiết, nhiệt độ, môi trường hay sản phẩm chăm sóc cũng có thể khiến bé bị nổi mẩn, khô rát hay sần sùi.

Thay vì đợi đến khi da bé biểu hiện, cha mẹ hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa các bệnh về sần da bằng những bước chăm sóc đơn giản mà hiệu quả sau đây:

Chăm sóc da hàng ngày đúng cách

Dưỡng ẩm là một trong những biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa các bệnh về da ở trẻ. Da bé sơ sinh rất dễ mất nước, do đó cha mẹ nên bôi kem dưỡng ẩm chuyên biệt cho trẻ sơ sinh (loại không mùi, không chất tạo màu, không paraben) ít nhất 2 lần/ngày.

Khi đó, cha mẹ có thể tham khảo sản phẩm Usobebe Moisture Lotion, đây là sản phẩm có thành phần lành tính, hoàn toàn có nguồn gốc từ thiên nhiên, có thể cho bé dùng hàng ngày, đặc biệt nên dùng sau khi tắm để khóa ẩm tối ưu cho da.

Khi tắm, chỉ nên tắm 5 – 10 phút bằng nước ấm, tránh tắm lâu hoặc nước quá nóng làm khô da. Ưu tiên sữa tắm dịu nhẹ, pH trung tính, không chứa xà phòng.

Và nhớ: chỉ dùng tay xoa nhẹ hoặc dùng khăn bông mềm, tuyệt đối không chà xát mạnh. Sau khi tắm, hãy thấm khô da nhẹ nhàng, không lau mạnh tay.

Một trong những lưu ý quan trọng khác là không lạm dụng phấn rôm. Nhiều cha mẹ nghĩ phấn rôm giúp da bé khô thoáng nhưng thực tế nếu dùng sai cách, thường là dùng quá nhiều, có thể gây bít tắc lỗ chân lông, dễ khiến da bị sần hoặc  tình trạng sần da trở nên nặng hơn.

Chọn quần áo phù hợp cho da bé

Làn da non nớt của trẻ sẽ “chuộng” những bộ đồ làm từ cotton 100%, mềm mại, thoáng khí, thấm hút tốt. Cha mẹ nên lưu ý tránh cho bé mặc đồ quá chật, bằng vải len, vải thô gây ma sát và kích ứng da, đặc biệt ở các vùng nếp gấp như cổ, nách, háng.

Khi giặt đồ cho bé, hãy chọn nước giặt/xả không hương liệu, không hóa chất mạnh. Và quan trọng: xả thật kỹ để loại bỏ cặn bột giặt còn sót lại khiến da bé bị kích ứng.

Tạo môi trường sống “thân thiện với da”

Cha mẹ cần lưu ý giữ cho phòng của bé mát mẻ, thông thoáng, nhất là vào mùa nóng. Nếu dùng điều hòa hoặc vào mùa khô, đừng quên dùng máy tạo độ ẩm để tránh không khí quá khô làm da bé bong tróc, sần sùi.

Đồng thời, cần tránh xa các tác nhân gây hại như khói thuốc lá, chất tẩy rửa mạnh, xịt phòng nồng mùi… Những tác nhận này có thể làm da bé bị kích ứng.

Chăm sóc đặc biệt cho từng tình trạng da

• Hăm tã: Thay tã đúng giờ (2 – 3 tiếng/lần), vệ sinh vùng mặc tã bằng nước ấm và khăn mềm, để da khô trước khi mặc tã mới. Có thể bôi kem chống hăm chứa kẽm oxit tạo lớp bảo vệ da.
• Rôm sảy: Giữ bé mát mẻ, tránh mặc đồ kín, cho bé uống đủ nước (sữa mẹ hoặc nước lọc nếu bé đã lớn).
• Cơ địa dị ứng (chàm sữa, viêm da cơ địa): Cần dùng sản phẩm đặc trị theo hướng dẫn bác sĩ. Tránh những thực phẩm gây dị ứng (nếu bé ăn dặm) và các yếu tố gây kích ứng khác như thời tiết, bụi, thức ăn, xà phòng…

Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ

Hầu hết các tình trạng da sần ở trẻ sơ sinh đều lành tính và có thể tự cải thiện nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu cha mẹ không nên chủ quan, bởi đó có thể là biểu hiện của vấn đề da liễu nghiêm trọng hơn.

Hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu:

• Da bé sần kéo dài nhiều tuần, không cải thiện dù đã chăm sóc tại nhà.
• Các đốm sần đổi màu bất thường như đỏ rực, nâu đậm hoặc có dấu hiệu lan rộng nhanh.
• Bé liên tục gãi, quấy khóc, mất ngủ vì ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt khi da khô và sần như giấy nhám.
• Xuất hiện mụn nước, mụn mủ, vảy tiết, rỉ dịch – dấu hiệu của nhiễm trùng.
• Da sần kèm theo sốt, bỏ bú, lờ đờ hoặc bé có cơ địa dị ứng, hen suyễn, chàm tái phát nhiều lần.

Tình trạng da trẻ sơ sinh bị sần không hiếm gặp và đa phần là lành tính nếu được chăm sóc đúng cách từ sớm. Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu da bé xuất hiện dấu hiệu viêm, lan rộng hoặc khiến bé khó chịu kéo dài. Lựa chọn sản phẩm phù hợp với làn da non nớt, giữ môi trường sống sạch sẽ và lắng nghe từng thay đổi nhỏ trên da bé chính là cách cha mẹ bảo vệ sức khỏe con yêu mỗi ngày.